Σημείωμα Σκηνοθέτη

Με αφορμή το συγκεκριμένο έργο και ψάχνοντας να βρω πληροφορίες για τις διάφορες ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές, ήρθα σε επαφή με την ψυχίατρο κ. Τατιάνα Λιβέρη. Της ζήτησα να γράψει ένα συνοπτικό κείμενο αναφορικά με την ψυχική υγεία. Η ανταπόκρισή της ήταν άμεση και την ευχαριστώ ιδιαίτερα.

Σας παραθέτω το κείμενο:

«Οι ψυχικές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία πρόκλησης αναπηρίας παγκοσμίως. Ευθύνονται για περίπου το 15% της συνολικής αναπηρίας, με την αυτοκτονία να είναι η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των εφήβων και των νέων κάτω των 35 ετών. Μετά την πανδημία COVID-19, είναι χαρακτηριστικό ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας μεταξύ νέων ηλικίας 15 – 24 ετών διπλασιάστηκαν, ενώ το 64% των νέων ηλικίας 18 – 34 ετών αντιμετώπισαν κίνδυνο κατάθλιψης, λόγω έλλειψης απασχόλησης και οικονομικών και εκπαιδευτικών προοπτικών, αλλά και λόγω μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ψυχική υγεία δεν προϋποθέτει μόνο την απουσία κάποιας ψυχικής διαταραχής αλλά ορίζεται ως η κατάσταση ευεξίας, κατά την οποία το άτομο είναι σε θέση να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του, να εργάζεται, να είναι παραγωγικός, να μπορεί να συνεισφέρει στην κοινότητα.

Ο παραπάνω ορισμός όμως αποκτά νέες διαστάσεις αν τον σκεφτούμε από τη σκοπιά των καθημερινών ανθρώπων, τη δική μας σκοπιά. Τι σημαίνει για παράδειγμα για έναν άνθρωπο σε αυτό το σύστημα να μπορεί να εργάζεται, να είναι παραγωγικός; Παραγωγικός για ποιον;

Σύμφωνα με τον «Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία» σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι, θεωρούν το εργασιακό άγχος την κανονική κατάσταση της εργασίας τους, ενώ το 50 % των εργαζόμενων αναφέρουν εργασιακό στρες, το οποίο είναι η αιτία για τις μισές περίπου χαμένες μέρες εργασίας.

Σήμερα, γίνεται όλο και πιο κατανοητό, ιδιαίτερα μετά την πανδημία, ότι οι ψυχική υγεία αποτελεί σημαντική πτυχή στη ζωή ενός ανθρώπου και συμβάλει σημαντικά στην ποιότητα ζωής του.

Το στίγμα, που πολλές φορές χρησιμοποιείται σαν δικαιολογία για περεταίρω διαχωρισμό των ανθρώπων, με χαρακτηριστικές τις εξαγγελίες για τις αλλαγές στον τομέα της ψυχικής υγείας και της απεξάρτησης, επικεντρώνεται σε μία ιδιότητα ή ένα γνώρισμα που αξιολογούνται αρνητικά σε συγκεκριμένο κοινωνικοοικονομικό, πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο. Ο στιγματισμός αναφέρεται στη διαδικασία υποτίμησης της ταυτότητας των μελών της ομάδας που φέρει το συγκεκριμένο γνώρισμα. Τέτοιο μπορεί να είναι η φυλετική ομάδα ή η εθνοπολιτισμική καταγωγή, μία σωματική ή ψυχική ασθένεια ή αναπηρία, είτε χαρακτηριολογικά στοιχεία.^[1]

Σε αυτά τα πλαίσια, πρωτοβουλίες όπως η σημερινή παράσταση, μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση, προβληματισμό, για ζητήματα που είναι δίπλα μας που όμως τα βλέπουμε με αμηχανία ακόμα ίσως και φόβο. Αυτές μπορεί να γίνουν αφορμή να δούμε και εμείς τον εαυτό μας στη θέση ενός από τους χαρακτήρες και να δώσουμε χώρο και σε μια νέα προσέγγιση, με τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Χωρίς τη λογική του κόστους, οφέλους, χωρίς χαρακτηριστικά υποτίμησης ή αξιολόγησης. Του ανθρώπου σαν ένα ενιαίο σύνολο όπου το βιολογικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο συνυπάρχουν και σε μια διαρκή αλληλεπίδραση, με αμοιβαία αλληλοπεράσματα από το ένα στο άλλο. Σε αυτή τη διαδικασία μπορούμε να πάρουμε θέση για αυτά που θέλουμε να γίνουν πράξη, έξω από τα τεχνητά όρια που μπαίνουν, που είναι τελικά πολύ μακριά από τις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα.»

Σε αυτά τα πλαίσια, πρωτοβουλίες όπως η σημερινή παράσταση, μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση, προβληματισμό, για ζητήματα που είναι δίπλα μας που όμως τα βλέπουμε με αμηχανία ακόμα ίσως και φόβο. Αυτές μπορεί να γίνουν αφορμή να δούμε και εμείς τον εαυτό μας στη θέση ενός από τους χαρακτήρες και να δώσουμε χώρο και σε μια νέα προσέγγιση, με τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Χωρίς τη λογική του κόστους, οφέλους, χωρίς χαρακτηριστικά υποτίμησης ή αξιολόγησης. Του ανθρώπου σαν ένα ενιαίο σύνολο όπου το βιολογικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο συνυπάρχουν και σε μια διαρκή αλληλεπίδραση, με αμοιβαία αλληλοπεράσματα από το ένα στο άλλο. Σε αυτή τη διαδικασία μπορούμε να πάρουμε θέση για αυτά που θέλουμε να γίνουν πράξη, έξω από τα τεχνητά όρια που μπαίνουν, που είναι τελικά πολύ μακριά από τις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα.»

Όλγα Παρασκευοπούλου:

ΠΑΙΖΟΥΝ με αλφαβητική σειρά

Αναστασία:
Αναστασία Κολοκοτσά

Βοηθός:
Τάκης Βρυώνης

Γιώργος:
Γιώργος  Καραγεώργος

Διονύσης:
Διονύσης Λιμούρης

Μαρία:
Μαρία Κοντονή

Νίκος:
Νίκος Ζώντος

Σταύρος:
Σταύρος Χριστοδουλόπουλος

Συντελεστές

ΠΑΡΑΓΩΓΗ:
Θεατρική σκηνή Ζακύνθου

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ – ΔΙΑΣΚΕΥΗ:
Όλγα Παρασκευοπούλου

ΣΚΗΝΙΚΑ:
Νίκος Σαλαμούρης

ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ:
Μαρία Κοντονή

ΗΧΟΣ – ΦΩΤΑ:
Άκης Ζώντος

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΦΙΣΑΣ:
Διονύσης Καλαμαράς

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΦΙΣΑΣ – ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:
Έντυπο- Μιχάλης Γεώργιζας

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:
Simple Design /simpledesignzakynthos@gmail.com

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΚΗΝΙΚΩΝ:
Διονύσης Φουρνογεράκης

ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Όλγα Παρασκευοπούλου

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ:
Γιώργος Καραγεώργος 

ΜΑΚΙΓΙΑΖ:
Η Ομάδα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ:
Διονύσης Φουρνογεράκης

ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ:
Λουκάς Ιωσηφίδης

Ευχαριστίες

Ευχαριστούμε θερμά:
Για την οικονομική ενίσχυση τον κ. Ξένο Χρήστο (Captain) και τον κ. Διονύσιο Μαρίνο.
Ευχαριστούμε την ψυχίατρο κ. Τατιάνα Λιβέρη
Ευχαριστούμε το μέλος της ομάδας μας κ. Λουκά Ιωσηφίδη για την πολύτιμη βοήθεια του.